تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی در چیست؟

تفاوت کابل مسی و آلومینیومی یکی از موضوعاتی است که ذهن خیلی از متخصصین برق را به خود مشغول کرده است. شناخت تفاوت انواع کابل شبکه مسی و آلومینیومی یکی از مهم‌ترین نکاتی است که تکنسین و برق‌کاران باید به آن دقت داشته باشند. در این پست به معرفی انواع کابل شبکه و بررسی تفاوت‌های بین کابل شبکه مسی و آلومینیومی پرداخته‌ایم.

ویژگی‌های کابل مسی

فلز مس از دیرباز انتخاب مناسبی برای هدایت جریان برق در کابل شبکه بوده است. زیرا از نظر جریان الکتریکی و اقتصادی شرایط مناسبی داشته‌است. اما افزایش قیمت فلز مس و محدودیت در منابع معدنی جهت استخراج، تولیدکنندگان کابل‌های مسی را وادار کرده که روی گزینه بهتر فکر کنند.

از این رو آلومینیوم به گزینه بهتری برای انتخاب تبدیل شد. دانستن این موضوع که فلز آلومینیوم با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، دارای مقاومت الکتریکی بیش‌تری نسبت به مس است، می‌تواند به درک بهتر تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی به شما کمک کند.

کابل‌های مسی با اکسیژن هوا وارد واکنش نمی‌شود و اکسید نخواهند شد. این در حالی است که سرعت اکسید شدن کابل‌های آلومینیومی بیش‌تر از کابل‌های مسی است. دوام و مقاومت این کابل‌های مسی در مقابل فشار، بیش‌تر از کابل‌های آلومینیومی است. کابل‌های مسی از استحکام مکانیکی بیش‌تری نسب به کابل‌های آلومینیومی برخوردار هستند. کابل‌های مسی براساس پارامترهایی مثل نوع هدایت، کاربردش، سطح مقطع کابل، تعداد رشته‌های کابل، ولتاژ کابل، نوع نصب کابل و … به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.

به بیانی دیگر ابتدا ظرفیت آمپری و افت ولتاژ محاسبه می‌شود و سپس سایز مناسب کابل مشخص می‌شود. همانطور که می‌دانید برای عبور یک توان ثابت، سطح مقطع کابل آلومینیومی باید از مس بیش‌تر باشد.

کابل‌های مفتولی مسی، که کابل خشک هم نامیده می‌شوند، در دسته‌ای از کابل‌های مسی با انعطاف پذیری کم اما هدایت الکتریکی بالاقرار می‌گیرند.

مزایای کابل مسی

1. هدایت الکتریکی مس بهتر از آلومینیوم و ضریب رسانایی آن بیش‌تر است.
2. مصرف انرژی به خاطر مقاومت کم‌تر مس، پایین‌تر است.
3. نصب و راه اندازی کابل مس راحت‌تر است.
4. مقاومت مکانیکی کابل مس بالاتر است که می‌تواند تنش‌های بیش‌تری را تحمل کنند و در اثر خم شدگی و چرخش، به آسانی نمی‌شکند.
5. شاخص‌های الاستیک کابل مس حدود ۱/۷ تا ۱/۸ برابر بیش‌تر از کابل آلومینیم است.
6. ظرفیت بار در کابل مسی ۳۰ درصد بیش‌تر از کابل آلومینیومی است.
7. در برابر خوردگی و فرسایش مقاومت بیش‌تری دارند.
8. کابل مسی انعطاف‌پذیری بیش‌تری دارد.
9. استفاده از مس برای کابل‌های الکتریکی بهره‌وری انرژی را بالاتر می‌برد.

برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد در زمان تعویض سیم‌کشی، برای ترکیب سیم‌کشی کابل مسی و آلومینیومی یا ترکیب سیم‌های ساخته شده با فلزات دیگر، از روش‌های اتصال مثل گیره‌های مخصوص یا پد اتصال استفاده می‌شود. این طراحی کابل، سطح بالایی از ایمنی را تامین می‌نماید و مانع بروز هرگونه خطر می‌شود. اما معایبی نیز همراه دارد از جمله: تست‌های دوره‌ای کابل شبکه، کشیدن اتصالات پیچ و مهره در شبکه و بلوک ترمینال از عیوب این روش هستند که بیان‌گر تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی می‌باشند .

ویژگی‌های کابل آلومینیومی

آلومینیوم نسبت به مس دارای رسانایی کم‌تری می‌باشد. به طور متوسط، مس دارای رسانایی ۶۱ درصد است. به همین دلیل، برای عبور دادن میزانی مشخص از جریان، توان مشخصی از کابل‌های مسی و آلومینیومی، لحاظ می‌شود که اغلب در کابل آلومینیومی لازم است سطح مقطع بزرگ‌تر از کابل مسی باشد.

چگالی آلومینیوم از فلز مس کم‌تر است و حدودا یک سوم چگالی مس را دارا است. به همین خاطر در یک متراژ معین، کابل‌های آلومینیومی نسبت به کابل‌های مسی دارای وزن کم‌تری هستند.

انعطاف پذیری در فلز آلومینیوم کم‌تر است. از این رو، هادی این کابل‌های آلومینیوم از نوع مفتول و خشک خواهد بود. کابل‌های آلومینیوم از نوع زمینی، هوایی، خودنگهدار و آلومینیوم زره‌دار هستند که به بازار عرضه خواهند شد. از این کابل‌های در پست‌های انتقال و توزیع برق، ترانس‌های برق، تابلوهای توزیع برق، نیروگاه‌های برق و… استفاده می‌شود که نشان دهنده تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی است..

مزایای کابل آلومینیومی

1. قیمت کابل‌های آلومینیومی از قیمت کابل‌های مسی کم‌تر است.
2. وزن کابل آلومینیومی کم‌تر است.
3. نصب کابل آلومینیومی آسان است.
4. دارای هدایت الکتریکی یکنواخت است.
5. احتمال خطر سرقت کابل کم‌تر است.
6. حمل و نقل آسان کابل آلومینیومی کم‌تر است.

مقایسه کابل شبکه مسی و آلومینیوم

برای مقایسه تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی ابتدا لازم است بدانید که آلومینیوم و مس هر دو فلزاتی هستند که دارای خاصیت رسانایی هستند. رسانایی فلزاتی مانند مس، آلومینیوم و نقره از سایر فلزات بیش‌تر است و همین موضوع  این فلزات را به گزینه بهتری برای ساخت انواع سیم و کابل تبدیل کرده‌است. کابل‌های مسی شامل دو گروه زیر می‌شوند:

• کابل‌های نیمه افشان: این کابل دارای رشته‌های مفتولی هستند که به طور منظم به یکدیگر پیچیده شده‌اند. انعطاف پذیری در این کابل‌ها، از نوع مفتول بیش‌تر و از نوع افشان کم‌تر است. تعداد مفتول‌های هادی، تعداد رشته‌های یک کابل نیمه افشان را مشخص می‌کند.
• افشان: کابل افشان مسی از چند رشته نازک مسی تشکیل شده است که در هم پیچیده شده است. این کابل‌ها در ایران، دارای بیش‌ترین کاربرد هستند همچنین کابل افشان، انعطاف پذیری بالاتری نیز دارد.

هادی‌های کابل مسی، براساس نوع و درجه کلاسبه صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند::

هادی کلاس یک: به این نوع کابل، کابل تک مفتولی هم گفته می‌شود. این کابل‌ها دارای انعطاف پذیری کم‌تری هستند.

هادی کلاس دو: این نوع هادی‌ها، از نوع نیمه افشان هستند که به صوت منظم در هم پیچیده شده‌اند.

هادی کلاس پنج و شش: این نوع کابل‌ها، دارای هادی‌هایی از نوع افشان و انعطاف پذیر هستند. از این نوع کابل‌ها معمولا در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.

برای تبدیل و مقایسه کابل‌های مسی و آلومینیومی، سطح مقطع کابل‌های مسی را به کابل‌های آلومینیومی تبدیل می‌کنند. طبق این روش، در فاصله ۲۵۰ متری، یک کابل مسی با سطح مقطع ۱۲۰ میلی‌متر مربعی با یک کابل آلومینیومی با سطح مقطع ۱۸۵ میلی متری مربع برابری است و این کابل‌ها هر دو توانایی تحمل ۲۲۲ آمپر را دارا هستند. این مساله یکی از اصلی‌ترین تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی است.

برای نمایش تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. رنگ کابل مسی و آلومینیوم دقیقا مانند فلزات‌شان به رنگ مس و نقره‌ای هستند و با هم تفاوت دارند.
2. وزن کابل مسی در یک سطح مقطع مشخص، بالاتر از کابل آلومینیومی است.
3. کابل مسی را به صورت افشان، نیمه افشان و مفتول تولید می‌کنند. در صورتی که کابل آلومینیوم معمولا به صورت نیمه افشان تولید می‌شود.

تفاوت کابل شبکه CCA و CCC در چیست؟

CCA به معنی آلومینیوم با روکش مسی و CCC به معنی کابل تمام مس است. کابل‌های CCA دارای یک هسته آلومینیومی که روکش مسی دارد، تشکیل شده است. این کابل، وزن کم‌تری نسبت به کابل‌های CCC هستند. هدف از تولید این کابل‌ها، بر طرف کردن مشکلاتی است که کابل‌های تمام آلومینیوم همراه دارند. در سال‌های اخیر، شرکت‌های تولید کننده کابل‌های شبکه، برای کاهش قیمت نهایی خود، به تولید کابل‌های CCA به عنوان کابل‌های شبکه مناسب برای استفاده در کسب و کارهای کوچک دست زدند. در این نوع کسب و کارها، اطلاعات مهمی بر روی شبکه تبادل نمی‌شود.

کابل‌های CCC که به نام کابل‌های استاندارد شبکه نیز شناخته می‌شوند، از مغزی و روکش مسی ساخته می‌شوند که بیان کننده تفاوت کابل شبکه CCA و CCC است. این کابل‌ها، دارای سرعت بالایی هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند. این کابل‌ها دچار خوردگی نمی‌شوند. همچنین این کابل‌ها، دارای ایمنی بالایی هستند، زیرا گرما و انرژی هدر رفت زیادی تولید نمی‌کنند.

یکی از معضلاتی که امروزه در حوزه تجهیزات شبکه وارد است، فروش کابل CCA به جای CCC است که باعث می‌شود خیلی از مشتریان در شبکه‌های خود دچار مشکل شوند. کابل CCA کیفیت پایین‌تری نسبت به کابل‌های تمام مسی CCC هستند؛ اما فاقد انعطاف پذیری لازم هستند و دچار خوردگی می‌شوند. با این که این کابل‌ها ارزان‌تر و سبک‌تر هستند؛ اما استفاده از آن‌ها در شبکه مناسب نیست.

سخن آخر

در این پست به طور کامل با تفاوت انواع کابل شبکه و تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی آشنا شدید. هرگاه موضوع تفاوت کابل شبکه مسی و آلومینیومی مطرح می‌شود، مقاومت بیش‌تر کابل‌های آلومینیومی به عنوان ویژگی پر رنگ‌تری مطرح می‌شود و کاربران شبکه به این نتیجه می‌رسند که استفاده از کابل آلومینیومی باعث کاهش افت ولتاژ و افزایش دمای کابل مقابل می‌شود. اما باید به خاطر داشته باشید که اگر انتخاب کابل آلومینیومی اصولی و استاندارد باشد، هیچ مشکلی در شبکه کابل‌کشی رخ نمی‌دهد و از کابل آلومینیوم نیز می‌توان استفاده بیش‌تری داشت. شما می‌توانید با مشاوره از افراد خبره، به طور کامل اطلاعات مورد نیازتان را تکمیل کنید و برای انتخاب کابل شبکه، انتخاب بهتری داشته باشید.